حوزه پژوهش و فناوري
مقدمه:
ساختار پژوهشی جهاددانشگاهی
ساختار حوزه پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی از 42واحد، سه پژوهشگاه، 25پژوهشکده، 132 گروه پژوهشی، دو پارک علم و فناوری، 120 مرکز خدمات تخصصی، دو مرکز علمی و یک مجتمع تحقیقاتی تشکیل گردیده است.
پژوهشگاه‌هاي جهاد دانشگاهي
1
) پژوهشگاه رويان
- پژوهشكده بیوتکنولوژی تکوینی
زمينه فعاليت: زيست فناوري جانوري، ژنتیک ناباروری، جنین شناسی
- پژوهشكده علوم سلولی
زمينه فعاليت: اپیدمیولوژی و سلامت باروری ، سلولهای بنیادی، سلول درمانی
- پژوهشكده پزشکی تولیدمثل
زمينه فعاليت: ناباروری زنان، ناباروری مردان، تصویربرداری باروری
2
) پژوهشگاه فناوري هاي نوين علوم زيستي جهاد دانشگاهي (ابن سينا)
- پژوهشكده بيوتكنولوژي توليد مثل
زمينه فعاليت: عفونت‌هاي توليدمثل، ژنتيك توليدمثل و بيوتكنولوژي، جنين شناسي و آندرولوژي، حقوق و اخلاق زيستي
- پژوهشكده آنتي بادي مونوكلونال
زمينه فعاليت: هيبريدوما، ايمونوشيمي ، مهندسي آنتي بادي، آنتي ژن، ايمونوبيولوژي توليد مثل
- پژوهشكده نانوبيوتكنولوژي
زمينه فعاليت: نانوتكنولوژي، تكنولوژي نوتركيب
3
) پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي
- پژوهشكده علوم انساني
زمينه فعاليت : الهيات ومعارف اسلامي، علوم سياسي، زبان و ادبيات فارسي
- پژوهشكده علوم اجتماعي
زمينه فعاليت: جامعه شناسي، روان شناسي اجتماعي، مطالعات جوانان و مناسبات نسلي
- پژوهشكده علوم توسعه
زمينه فعاليت: مديريت، اقتصاد، مدیریت برنامه ريزي شهري و منطقه‌اي
پژوهشكده‌هاي جهاد دانشگاهي
1
) پژوهشكده توسعه صنايع شيميايي
زمینه فعالیت: صنایع شیمیایی معدني، آب و انرژي ، بيو تكنولوژي صنعتي
2
) پژوهشكده برق
زمينه فعاليت: مهندسي ارتباطات و فناوري اطلاعات، منابع تغذيه صنعتي، مبدل‌هاي الكتريكي و سيستم‌هاي قدرت
3
) پژوهشكده توسعه تكنولوژي
زمينه فعاليت: متالورژي، مكانيك، مهندسي صنايع و اکولوژی صنعتی
4
) پژوهشكده علوم پايه كاربردي
زمينه فعاليت: فيزيك، زمين شناسي، فیزیولوژی و ژنتیک گیاهی، توسعه ميادين نفت و گاز ، زمين شناسي نفت، ميكروبيولوژي نفت، زمین شناسی
5
) پژوهشكده محيط زيست
زمينه فعاليت: محيط زيست طبيعي ، مهندسي محيط زيست ، فرآوري پسماند
6
) پژوهشكده علوم بهداشتي
زمينه فعاليت: سلامت روان، بهداشت خانواده، آموزش و ارتقاء سلامت ، مديريت خدمات بهداشتي و درماني
7
) پژوهشكده فرهنگ ، هنر و معماری
زمينه فعاليت: جامعه شناسي فرهنگي، پژوهش هنر ، مديريت فرهنگي ، منظر شهري
8
) پژوهشكده گياهان دارويي
زمينه فعاليت : كشت و توسعه گياهان دارويي، فارماكوگنوزي و دارو سازي ، فارماكولوژي و طب كاربردي، بیوتکنولوژی گیاهان دارویی
9
) پژوهشكده تكنولوژي توليد
زمينه فعاليت: برق، مكانيك ، شيمي
10
) پژوهشكده مطالعات توسعه
زمينه فعاليت: مديريت، علوم تربيتي، جامعه شناسي، مديريت و توسعه منابع طبيعي، معماري و طراحي محيط ، روان شناسي صنعتي و سازماني ، سنجش و بهبود كسب و كار
11
) پژوهشكده علوم و فناوري مواد غذايي
زمينه فعاليت: افزودني‌هاي مواد غذايي، كيفيت و ايمني مواد غذايي ، فرآوري مواد غذايي
عمده فعاليتهاي پژوهشي اين پژوهشكده بر موضوعات شبكه برنامه گروه‌هاي پژوهشي شامل "فرآورده‌های غذايي نوين اکسترودشده (حجيم) سين‌بايوتيک"، "بررسي و کنترل آلاينده‌هاي مخاطره‌آميز در شير و فرآورده‌هاي لبني با رويكرد غذاي سالم" و "توليد رنگ‌های خوراکي با منشاء طبيعي" متمركز شده است.
اين پژوهشكده با برخورداري از آزمايشگاه‌هاي فيزيكوشيميايي و ميكروبي، همكار سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي است.
با نگاهی به چرخه علم و فناوری در كشور، تولید محصولات آزمایشگاهی در مقياس پايلوت، حلقه مفقوده‌ای در تكميل دانش فني و تجاری‌سازی است. از این رو پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاد دانشگاهی اقدام به احداث و راه‌اندازی پایلوت‌های تحقیقاتی و نیمه‌صنعتی تولید افزودني‌هاي خوراكي، اكستروژن مواد غذايي و بيوسنسور نموده است. از جمله محصولاتي كه دانش فني توليد آن در پژوهشكده تدوين و آماده ورود به مرحله تجاري‌سازي شده‌اند مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:
اینولین، کورکومين، بيکسين، نوربیکسین، کروسين، آنتوسيانين، کورکومين ريزپوشاني شده، کروسين ريزپوشاني شده، آنتوسيانين ريزپوشاني شده ، اسنک حجيم حاوي حبوبات (عدس، نخود، لوبيا، خلر، ماش، عدس دال)، اسنک حجيم حاوي کنجد، اسنک حجيم حاوي سورگوم، اسنک حجيم حاوي دانه‌هاي جوانه‌زده (گندم، ماش، عدس، نخود و لوبيا)،اسنک حجيم حاوي فيبر (فايبرکس، ضايعات فرآوري گوجه‌فرنگي و انواع ميوه و سبزيجات)، جيره غذايي گاو شيرده بر پاي بذر کتان (حاوي امگا 3)، پروتئين سوياي بافت داده شده (حاوي سوياي کامل)، انواع سبوس غلات اکسترود شده، اسنک حجيم بر پايه ضايعات فراورده‌هاي پخت و قنادي، دراژه سين‌بايوتيک حاوي اينولين، نشاسته اصلاح شده، انواع پوشش‌هاي خوراکي ضد ميکروبي، کازئین هیدرولیزه و ...
12
) پژوهشكده فناوري اطلاعات و ارتباطات
زمينه فعاليت: توسعه مدل هاي كسب و كار در حوزه IT ، ديجيتال ،سيستم هاي اطلاعاتي پيشرفته
13) پژوهشكده گردشگري
زمينه فعاليت: جامعه شناسی گردشگری، اقتصاد گردشگری، مدیریت و برنامه ریزی گردشگری
14)
پژوهشكده سرطان پستان
زمینه فعالیت: ژنتیک، سرطان پستان، کیفیت زندگی مبتلایان به سرطان و بیماری‌های پستان
15
) پژوهشكده توسعه و برنامه ريزي
زمينه فعاليت: جامعه شناسي توسعه، مهندسي صنايع و مديريت صنعتي ،برنامه ريزي منطقه اي
16)
پژوهشكده بيوتكنولوژي صنعتي
زمينه فعاليت:زيست فناوري قارچ هاي صنعتي ، بيوتكنولوژي گياهان صنعتي، ريزسازواره هاي صنعتي
*
مجتمع تحقيقاتي شهداي جهاددانشگاهي
در راستاي تكميل زنجيره ايده تا محصول و به عنوان الگويي بومي در جهت توسعه فناوري و تجاري سازي نتايج دستاوردهاي تحقيقاتي و فناوري از سال 72 احداث مجتمع آموزشي تحقيقاتي جهاد دانشگاهي آغاز شده است. اين مجموعه با وسعت 88 هكتار در 55 كيلومتري تهران و در شمال اتوبان كرج – قزوين قرار دارد. در اين مجتمع، سه پژوهشكده توسعه صنايع شيميايي ايران، گياهان دارويي، برق و الكترونيك واقع شده اند.
پارك علم وفناوري البرز، مركز رشد گياهان دارويي، مركز ذخاير ژنتيكي و زيستي ايران، مزرعه حيوانات پژوهشگاه رويان، مركز مهندسي ساخت دكل‌هاي حفاري نفت، مركز مبدل‌ها و منابع تغذيه و كارگاه مكانيك جهاددانشگاهي واحد علم و صنعت، مركز ماشين‌هاي الكتريكي فشار قوي جهاددانشگاهي واحد خواجه نصيرالدين طوسي، كارگاه تحقيقاتي و توليد نيمه صنعتي – صنعتي آلياژهاي ويژه، مركز ساخت تجهيزات شيشه‌اي تخصصي و گروه فرايند مواد شيميايي سازمان جهاددانشگاهي تهران از جمله واحدهاي مستقر در اين مجتمع مي‌باشند.
فضاهاي تحقيقاتي مجتمع شامل 46 هزار مترمربع به صورت مسقف طراحي شده و 15 هكتار نيز به اراضي كشت گياهان دارويي و 14 هزار مترمربع نيز به فضاي گلخانه‌اي اختصاص يافته است .
در حال حاضر حدود 450 نفر در بخش‌هاي تحقيقاتي و عمراني اين مجتمع فعاليت مي‌كنند كه با تكميل شدن تدريجي آن، قريب به دو هزار نفر به اشتغال دست مي‌يابند.
*
مركز اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي (SID)
این مرکز بعنوان بانک استنادی نشریات علمی – پژوهشی کشور با هدف توسعه اطلاع رسانی علمی، ایجاد ارتباط و تعامل پژوهشگران، به ارایه خدماتی نظیر ارسال الکترونیکی مقالات، گزارش‌های استنادی اطلاع رسانی مجامع علمی و برگزاری کارگاه‌های تخصصی می‌پردازد.
* مركز ملي ذخاير ژنتيكي و زيستي ايران
با توجه به اهمیت ذخایر ژنتیکی و زیستی، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در سال 1386، با فرمان مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در جهاددانشگاهی پایه گذاری گردید. این مرکز ضمن پشتیبانی از مراکز ذخایر زیستی کشور و ایجاد شبکه ملی ذخایر زیستی، در تلاش است تا به مرکزی پیشتاز به منظور گردآوری، تکمیل، سامان دهی، استاندارد سازی و حفظ ذخایر ژنتیکی و زیستی برای توسعه دانش، فناوری و افزایش کیفیت زندگی و سلامت و حفظ امنیت غذایی، منابع طبیعی و تنوع زیستی کشور تبدیل گردد. بانکهای"سلولهای انسانی و جانوری، گیاهی، میکروارگانیسم ها و مولکولی" چهار بانک زیستی فعال این مرکز به شمار می‌آیند.
ـ
گزارش عملکرد و دستاوردها تا پايان سال 1392
زمينه‌هاي عمده فعاليت حوزه پژوهش و فناوري به صنعت نفت، گاز، پتروشیمی، برق والکترونیک، مواد معدني، زيست‌فناوري، دانش و فناوري نانو، مطالعات انساني و اجتماعي، سلول‌هاي بنيادي، ناباروري و خدمات پزشكي و درماني به عنوان حوزه‌های اصلی معطوف شده است و زمينه‌هاي جديد فعاليت نيز به حوزه‌هايي نظير مولدهاي برق،UPS هاي صنعتي، طراحی دکل‌های حفاری نفت، طراحي و ساخت لوله‌هاي مغزي سيار چاه‌هاي نفتي، تبديل نفت سنگين به سبك، انواع آب شيرين‌كن، بررسي‌ها و مطالعات توسعه‌اي و ... متمرکز است.
از ابتدای تأسیس جهاددانشگاهی تا پایان سال 1392، تعـداد كـل طـرح‌هايی که در حوزه پژوهشي اختتام یافته بیش از 10500 عنوان است كه 34 درصد از اين طرح‌ها، با بهره‌گيري از منابع داخلي و 66 درصد به صورت كارفرمايي براي وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي به پايان رسيده است.
همچنین طی سالهای 82 تا92 ،2033 مقاله در نشریات خارجی و 1918 مقاله در نشریات داخلی به چاپ رسیده و تعداد 2435 مقاله در مجامع خارجی و 3823 در مجامع خارجی ارائه شده اند. در همین مدت 497 عنوان کتاب تالیف و گردآوری و 126 عنوان ترجمه شده اند. در دوره ی 10 ساله مذکور 401 مورد اختراع نیز به ثبت رسیده اند.
ـ کسب رتبه در جشنواره‌های ملی و بين‌المللی
از ديگر فعاليتهاي علمی – پژوهشی جهاددانشگاهي، شركت در جشنواره‌‌هاي مختلف ملی و بین‌المللی است. از جمله مهم‌ترين اين جشنواره‌ها، جشنواره بين‌المللي خوارزمی(22 رتبه کسب شده)، جشنواره تحقيقاتي علوم پزشكي رازي(19 رتبه کسب شده)، جوان خوارزمي(5 رتبه کسب شده) و جشنواره پژوهشگران برگزيده کشوری(39 رتبه کسب شده) است که طی این سال‌ها، پژوهشگران جهاددانشگاهی توانستند در مجموع، 85 رتبه را از آن خود سازند.
- طرحهای شاخص
عناوین برخی از طرحهای شاخص به تفکیک گروه تخصصی
گروه تخصصي عنوان طرح
پزشكي توليد نيمه صنعتي پروتئين فاكتور رشد فيبروبلاستي انسان (bFGF)
توليد آنتي‌بادي‌هاي تشخيص و تحقيقاتي و درماني
درمان سوختگي‌هاي قرنيه با استفاده از سلول‌هاي بنيادي ليمبوس
توليد حيوانات تراريخته
توليد پروتئين‌هاي نوتركيب
فني و مهندسي بومي‌سازي دانش فني توليد مواد مؤثره شكننده امولسيون نفتي (دمولسيفاير)
طراحي و ساخت الكتروموتور DC دور بالا با توان 2/1 كيلو وات با گيربكس خورشيدي يكپارچه سه مرحله‌اي
طراحي و ساخت UPS هاي صنعتي
طراحي و ساخت تجهيزات حفاري شامل:
ـ طراحي و ساخت دستگاه لوله‌مغزي سيار
ـ طراحي و ساخت دكل‌هاي حفاري خشكي
ـ طراحي و ساخت بازوهاي بارگيري
ـ سيستم برق و كنترل دكل‌هاي حفاري
(SCR & MCC System)
طراحي و ساخت فرستنده‌هاي راديويي
طراحي و ساخت نيروگاه هيبريدي (بادي ـ خورشيدي)
توليد و بومي‌سازي مواد شيميايي و كاتاليست‌هاي موردنياز و پرمصرف در صنعت نفت
طراحي و ساخت واگن مولد برق
طراحي و ساخت سيستم رانش برقي مترو
(Full Propulsion)
علوم پايه
مطالعه جامع مدلي و ارزيابي ميداني سناريوهاي ازدياد برداشت و بهينه‌سازي توليد درميادين نفتی
توليد نانو ذرات مغناطيسي
توليد ماده SUNMIX HSبراي صنايع پتروشيمي
توليد سوخت زيستي از منابع مختلف روغن‌هاي خوراكي و غيرخوراكي و روغن پسماند
طراحي و توليد نمونه پودري محصول ميكروبي جهت رفع آلودگي‌هاي نفتي فاز مايع و جامد
دستيابي و تجاري‌سازي دانش فني كودهاي زيست سازگار
كشاورزي و منابع طبيعي توليد آزمايشگاهي كازئين هيدروليزه به روش آنزيمي جهت استفاده در تهيه شير خشك كودك
بهبود كيفيت تغذيه‌اي نمك‌هاي خوراكي توسط غني‌سازي مضاعف
توليد رنگ تام خوراكي
دستيابي به پروتكل‌هاي ريز ازديادي تجاري گل‌هاي مهم
طراحي و ساخت فتوبيوراكتور گياهي براي توليد انبوه
علوم انساني، اجتماعي و هنر تاثير شكاف‌هاي اجتماعي بر وحدت ملي
مطالعات جامع اجتماعي، حقوقي، اقتصادي و طبيعي رودخانه‌هاي مرزي غرب كشور
مجموعه پژوهش‌هاي مرتبط با جوانان و هويت
تاثير جهاني شدن بر جنبش‌هاي اجتماعي در ايران
بنيان‌هاي نظري توليد و مصرف فرهنگي در ايران
نشانه‌شناسي هويتي معماري سنتي مناطق مختلف ايران و چگونگي به كارگيري آن در معماري جديد
آينده‌نگاري در صنعت پتروشيمي كشور
پيام‌هاي جهاني ادبيات فارسي
زمينه‌هاي ارايه خدمات و محصولات حوزه پژوهش و فناوری
• فني و مهندسي:
- صنايع نظامي
- سيستم هاي الكتريكي
- مهندسي فرآيند
- مهندسي مكانيك
- فرآوري مواد فلزي
- سراميك‌ها
- مهندسي هوافضا
- عمران، معماري و برنامه ريزي شهري
- مهندسي محيط زيست
- مخابرات
- فناوري اطلاعات
- اپتيك
- فناوري خلأ بالا
- ميكروالكترونيك
- مواد شيميايي
- بيوتكنولوژي
- فرآوري مواد معدني
- زمين شناسي و صنايع بالادستي نفت
• علوم انساني و اجتماعي:
- آسيب شناسي مسائل اجتماعي
- هويت و مناسبات نسلي
- ميراث ادبي و فرهنگي ايرانيان
- بررسي ابعاد و پيامدهاي جهاني شدن
- مطالعات انساني، اجتماعي و فرهنگي طرح هاي توسعه
- تحول در نظام آموزش و پرورش
- فرهنگ و فناوري
- انديشه سياسي در تمدن اسلامي – ايراني
- مطالعات راهبردي و سياستگذاري
- بهره وري و تعالي عملكرد
- مطالعات كالبدي، طبيعي و آمايش سرزمين
- اتحاد ملي و انسجام اسلامي
- شهر و مديريت شهري
- اشتغال و كارآفريني
- نظرسنجي
- گردشگري
• پزشكي:
- تكنولوژي سلولي
- بيوتكنولوژي و نانوتكنولوژي در حوزه پزشكي
- اپيدميولوژي و سلامت عمومي
- ژنتيك سرطان پستان
- بيماريهاي پستان
- داروهاي گياهي
- سلول درماني
- باروري و ناباروري
- ليزر پزشكي
- روانشناسي و سلامت روان
• كشاورزي و منابع طبيعي:
- گياهان دارويي و معطر
- آب و خاك
- باغباني
- منابع طبيعي
- صنايع غذايي
- فرآورده هاي بيولوژيك با منشا دامي
- مطالعات كالبدي، طبيعي و آمايش سرزمين
نشریات علمی پژوهشی جهاددانشگاهی:
با توجه به حوزه‌های مختلف پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی، بسترهای نشر بیانگر سطح فعالیت است که در ذیل عناوین نشریات علمی – پژوهشی جهاددانشگاهی اشاره می‌گردد که از 19عنوان نشریه علمی – پژوهشی چهار عنوان آن در پایگاه ISI نمایه می‌شود.
رديف عنوان نشریه صاحب امتياز
واحد/پژوهشكده/ پژوهشگاه وضعيت نمايه در بانك‌هاي اطلاعاتي
1 مهندسي برق و مهندسي كامپيوتر برق SID
2 Iranian Journal of Electrical and Computer Engineering SID
3 شيمي و مهندسي شيمي ايران توسعه صنايع شيميايي SID ـ ISC - Chemical Abstracts ـ Irandoc
4 Iranian Journal of Chemistry & Chemical Engineering ISIـSID - Chemical Citation Index ـ Scopus ـ Chemical Abstracts ـ Irandoc
5 Cell Journal علوم سلولي و ناباروري (رويان) ISIـSID ـ ISCـRICEST - IMEMRـ Copernicus Division ـ CSA ـCASـ Scopus - Iran Medex
6 International Journal of Fertility & Sterility (IJFS) ISIـSID ـISC- ScopusـIMEMR ـ Copernicus Division ـ EMBASE ـ IranMedexـ RICEST
7 Avicenna Journal of Medical Biotechnology
(AJMB) فناوري‌هاي نوين علوم زيستي (ابن‌‌سينا) ISIـSIDـCASـ EBSCOـ IMEMRـ TRANSFAC & TRANSPATHـDOAJ - EMR MedexـIranMedex- Scopus
8 Journal of Reprodaction & Infertility SID-ISCـCINAHLـ EBSCO - DOAJ ـCASـ Copernicus Division- Iran Medex ـIrandoc- BIOSISـIMEMRـ Scopusـ EZB
9 گياهان دارويي گياهان دارويي SID ـChemical Abstract -Elsevier -Scopusـ IMEMR ـ NAPRALERT
10 زمين‌شناسي ايران علوم پايه كاربردي SIDـ Magiran
11 پايش علوم بهداشتي SIDـ ISCـ Iran Medexـ CINAHL -Copernicus Divisionـ IMEMR
12 ليزر در پزشكي علوم پزشكي تهران SID
13 بيماريهاي پستان ايران SID
14 پژوهش سياست نظری علوم انسانی و مطالعات اجتماعی SID - ISC
15 پژوهش زبان و ادبيات فارسی SID - ISC
16 Iranian Journal of Mathematics Sciences and Informatics تربيت مدرس SID ـ ISC ـ Scopus
17 مطالعات شهر ايراني اسلامي فرهنگ ، هنر و معماری SID
18 فیزیولوژی و مدیریت در ورزش دفتر مرکزی SID
19 Journal of Information Systems&Telecommunication (JIST) فناوری اطلاعات و ارتباطات SID ـ ISCـSVLST